حجت الاسلام لیالی در گفتوگو با رسا:
نظارت استصوابی شورای نگهبان سبب کوتاه شدن دست نااهلان از مناصب حکومتی است
شورای نگهبان در نظام جمهوری اسلامی ایران از مهمترین نهادهای حکومتی به شمار میآید؛ به گونهای که نبودن آن در کنار مجلس قانونگذاری، موجب عدم اعتبار مجلس میشود و این نهاد شباهت زیادی به بعضی از نهادهای حافظ قانون اساسی در تعدادی از کشورها دارد.
شورای نگهبان وظیفه دارد تمام مصوباتِ مجلس را از حیث عدم مغایرت با موازین اسلامی و قانون اساسی بررسی کرده تا در صورت عدم مغایرت، مصوبه مجلس، صورت قانونی به خود بگیرد و افزون بر این نقش برجسته، مأموریت نظارت بر انتخابات را داشته و مرجع رسمی تفسیر قانون اساسی نیز به شمار میآید.
از قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران استفاده میشود که علت اصلی پیشبینی نهاد شورای نگهبان، دو مسأله حراست و نگهبانی از «احکام اسلام» و صیانت از «قانون اساسی» بوده است؛ به همین دلیل از این نهاد به شورای «نگهبان» تعبیر شده است.
از میان مجموعه وظایف شورای نگهبان، سه مورد «نظارت بر قانونگذاری»، «تفسیر قانون اساسی» و «نظارت بر انتخابات» دارای اهمیت بسیاری هستند که اگر به تاریخ مشروطه نگاهی داشته باشیم، دغدغه تمام علمای آن دوره نیز، نظارت فقها بر تقنین، اجرا و قضا بوده است؛ چنان که شیخ فضل الله نوری در همین راستا به شهادت رسید.
هیچیک از نهادهای قانونگذار و تصمیم گیرنده مجاز نیستند که مصوبهای مغایر با قانون اساسی وضع کنند؛ برای نیل به این مقصود لازم است که مرجعی صلاحیتدار، مصوبات را پیش از لازمالاجراشدن از حیث عدم مغایرت با قانون اساسی بررسی کند و اگر آن را مغایر ببیند، بیاعتبار اعلام کند؛ بنابراین فلسفه نظارت بر قانونگذاری و ضرورت آن، پیشگیری از تخلفات احتمالی قوه مقننه و دیگر نهادهای صالح برای وضع مقررات، نسبت به اصول قانون اساسی و موازین اسلامی است؛ چنان که در همه کشورها این نوع نهادها برای صیانت از آراء مردم و حفظ قانون اساسی وجود دارد.
نظارت استصوابی شورای نگهبان بر انتخابات موجب کوتاه شدن دست نااهلان از مناصب حکومتی است؛ زیرا این نهاد در مسیر عملکرد خود با کسی تعارف نداشته و ندارد و براساس قانون، تشخیص و مستندات عمل میکند؛ از اینرو تخریب و زیر سؤال بردن این نهاد مهم، طبق فرمایش امام خمینی(ره) و رهبر معظم انقلاب از سوی هر شخص و گروهی کمک به دشمنان اسلام و مصداق افساد در کشور است.
حضرت امام خمینی(ره) در حمایت از نهاد شورای نگهبان فرمودند «من نمی گویم رای خودش را نگوید؛ بگوید؛ رای خودش را بگوید؛ اما اگر بخواهد فساد کند، به مردم بگوید که این شورای نگهبان کذا و این مجلس کذا، این فساد است، و مفسد است؛ یک همچو آدمی، تحت تعقیب مفسد فی الارض باید قرار بگیرد».(صحیفه امام ج14ص370)
هنمچنین رهبر معظم انقلاب در این زمینه میفرماید «یک دسته دیگر به دلیل مخالفت با نظر شورای نگهبان در مورد صلاحیت افراد در مرحله مختلف انتخابات با این نهاد مخالفند، همچنان که هر محکومی نسبت به حکم قاضی در مورد خود، مخالف است؛ این دسته نیز با استفاده از روشهای گوناگون تبلیغاتی، سیاسی و گاهی با اهانت، شورای نگهبان را زیر سوال میبرند که البته اگر این اقدامات با اهانت همراه شود، مسؤولان مختلف نظام و قوای سهگانه، موظف به جلوگیری از آن هستند.»(بیانات مقام معظم رهبری در دیدار با اعضای شورای نگهبان79/4/28)
در اصل 99 قانون اساسی درباره نظارت شورای نگهبان آمده است «شورای نگهبان نظارت بر انتخابات مجلس خبرگان رهبری، ریاست جمهوری، مجلس شورای اسلامی و مراجعه به آرا عمومی و همه پرسی را بر عهده دارد».
همچنین شورای نگهبان قانون اساسی در تفسیر مفهوم نظارت در اصل 99 قانون اساسی، نظریهای به این شرح در یکم خرداد سال 1370 به دبیری آیت الله محمدی گیلانی مطرح کرده است «نظارت مذکور در اصل 99 قانون اساسی استصوابی است و شامل تمام مراحل اجرایی انتخابات از جمله تأیید و ردّ صلاحیت کاندیداها میشود» و این قانون همانند نظارت دیوان عدالت اداری بر مصوبات دولت است که با وجود ملاحظه تخلفات دولت در تصویب مقررات خلاف قانون، حق ابطال این مصوبات و در مواردی حتی حق انفصال موقت یا دائم مسؤولان دولتی را نیز دارد.
در این زمینه ماده 3 قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی که رییس جمهور، موظف به اجرای آن است نیز میگوید «نظارت بر انتخابات مجلس شورای اسلامی بهعهده شورای نگهبان است و این نظارت، استصوابی، عام و در تمام مراحل در کلیه امور مربوط به انتخابات جاری است.»
با این اوصاف تردیدی نیست که نظارت در قانون اساسی استصوابی و دارای ضمانت اجرا است؛ زیرا نظارت بدون ضمانت اجرا، ناکارمد و بیفایده است؛ در همین زمینه گفتوگوی تفصیلی داشتهایم با حجتالاسلام محمدعلی لیالی، عضو هیأت علمی پژوهشگاه فرهنگ و مطالعات اسلامی که تقدیم خوانندگان میشود.
من یک حقوق دان هستم !
حسن روحانی صبح روز چهارشنبه در نشست مشترک هیئت دولت و استانداران سراسر کشور گفت: «اینجا جمهوری اسلامی ایران است و قانون اساسی در آن حاکم است»، اظهار داشت: ما جایی را در کشور نداریم که بخواهد افراد صالح و دلسوز را که میخواهند با استفاده از تجربیاتشان به کشور خدمت کنند حالا از هر جناحی که باشند رد صلاحیت کند. تمام گروهها و دستهجات سیاسی قانونی مورد احترام هستند. همه از نظر دولت برابرند و آن جایی که باید بگوید فردی برای شرکت در انتخابات صالح است یا نه هیئتهای اجرایی هستند و ما هیئت اجرایی نداریم که یک جناح را تأیید صلاحیت کند و یک جناح دیگر را تأیید صلاحیت نکند.
رئیس جمهوری تأکید کرد: شورای محترم نگهبان ناظر است نه مجری. مجری انتخابات دولت است. دولت مسئول برگزاری انتخابات است و دستگاهی هم پیشبینی شده که نظارت کند تا خلاف قانون صورت نگیرد. شورای نگهبان چشم است و چشم نمیتواند کار دست را بکند، نظارت و اجرا نباید مخلوط شوند باید به قانون اساسی کاملاً توجه کرده و عمل کنیم.
روحانی با اشاره به این که امام راحل معتقد بود میزان رأی ملت است، اظهار داشت: ما فقط باید زمینه را برای برگزاری یک انتخابات سالم و باشکوه آماده کنیم. مگر مجلس اول پس از انقلاب اسلامی که در آن زمان حتی شورای نگهبان نیز وجود نداشت و همه حتی گروهکهای مخرب در آن حضور داشتند بهترین مجلس تاریخ این کشور نبود؟ ملت ایران ملتی بالغ، باتجربه و بزرگ است که به خوبی برای آینده خود تصمیم میگیرد.
بدون شرح !
1- سخنان آقای روحانی بر خلاف اصول قانون اساسی (90-99) است که نظارت را استصوابی می داند
2- «نباید برای رضایت چند لیبرال خود فروخته در اظهارنظرها و ابراز عقیدهها به گونهای غلط عمل کنیم که حزبالله عزیز احساس کند جمهوری اسلامی دارد از مواضع اصولی خود عدول میکند» امام خمینی ره
حفاظت و صیانت از قانون اساسی بزرگترین دستاورد شورای نگهبان است
عضو هیأت علمی پژوهشگاه فرهنگ و مطالعات اسلامی:
حفاظت و صیانت از قانون اساسی بزرگترین دستاورد شورای نگهبان است
حجتالاسلام محمدعلی لیالی، عضو هیأت علمی پژوهشگاه فرهنگ و مطالعات اسلامی در گفتوگو با خبرنگارخبرگزاری رسا با اشاره به پیشینه قانونگرایی در مشروطیت اظهار داشت: بسیاری از افرادی که در مباحث سیاسی، فقهی و حقوقی درباره شورای نگهبان بحث میکنند، به این نکته توجه نمیکنند که نظارت فقها بر مجلس و قانونگذاران، به عصر مشروطیت برمیگردد و تصور میکنند که شورای نگهبان در جمهوری اسلامی ایران اتفاق افتاده است.
وی ابراز داشت: بدون جایگاه و فلسفه شورای نگهبان، نهادهای قانونی، قانونگذاری و اجرایی جایگاهی ندارند، یعنی بدون وجود شورای نگهبان، مجلس شورای اسلامی، مجلس خبرگان رهبری و ریاست جمهوری موضوعیتو رسمیت قانونی ندارد.
استاد حوزه و دانشگاه، شورای نگبان را مفسر قانون اساسی خواند و تأکید کرد: قانون اساسی به عنوان بالاترین سند در ساختار جمهوری اسلامی ایران، ممکن است مورد اختلاف قرار بگیرد؛ از این رو طبق تصریح قانون اساسی، مفسر قانون اساسی، شورای نگهبان است.
وی حفاظت و صیانت از قانون اساسی را بزرگترین دستاورد شورای نگهبان برشمرد و گفت: حفاظت و تضمین اسلامیت و جمهوریت نظام از طریق نظارت شورای نگهبان حاصل شده است؛ جلوگیری از ورود نامحرمان و نااهلان به ساختار سیاسی جمهوری اسلامی و جلوگیری از نفوذ دشمن به نظام نیز از دیگر ثمرات وجود شورای نگهبان است.
حجتالاسلام لیالی، نظارت استصوابی شورای نگهبان را اطمینان بخش خواند و گفت: نظارت استصوابی به معنای اطلاع، تصمیمگیری و تأیید یا رد انتخابات و یا نامزدهای انتخاباتی است.
عضو هیأت علمی پژوهشگاه فرهنگ و مطالعات اسلامی افزود: نظارت استصوابی از مبانی عقلی، قانونی و شرعی برخوردار است و شورای نگهبان در طول 35 سال، عملکرد و نظارت استصوابی از نفوذ جریانهای مخالف و معاند به درون نظام جلوگیری کرده است.
وی تصریح کرد: همان گونه که امام خمینی(ره) در سخنان خود همواره تأکید میکردند که مبادا ثروتمندان، سرمایهداران، اشراف و صاحبان زر و زور، با خرید رأی مردم وارد نهادهای نظام اسلامی شوند؛ بنابراین شورای نگهبان نیز وظیفه دارد که از ورود نااهلان و افراد مشهور به فساد به مراکز تصمیمگیری نظام جلوگیری کند؛ از اینرو این گونه افراد با هر وسیله و ابزاری برای دشمنی با این نهاد انقلابی استفاده میکنند.
استاد حوزه و دانشگاه با اشاره به برخی سیاه نماییها گفت: معترضان به شورای نگهبان، کمتر نگران اسلامیت و جمهوریت نظام هستند و به دلیل این که شورای نگهبان به وظایف خود به خوبی عمل کرده است، مورد هجمه و سیاهنمایی مخالفان قرار میگیرد.
حجتالاسلام لیالی به ترور شخصیتی اعضای این نهاد انقلابی از سوی برخی رسانهها اشاره کرد و یادآور شد:فقهای شورای نگهبان، همگی فقیه هستند و به ورع و تقوا شناخته میشوند؛ از اینرو اجازه نمی دهند که مصالح اسلام، جامعه اسلامی و مسلمین با مصالح فرد، افراد یا احزاب و گروههای سیاسی، معامله شود./908/ت302/ش
http://rasanews.ir/NSite/FullStory/News/?Id=279155
http://rasanews.ir/NSite/FullStory/News/?Id=279155
لیست کل یادداشت های این وبلاگ
اربعین
شاخصههای اندیشه سیاسی شهید بهشتی
آل خلیفه و حامیانش باید پاسخگوی تداوم فشارها بر شیخ عیسی قاسم با
جوانان پس از پیروزی انقلاب اسلامی دین گریز شده اند یا دین گرا؟
فقه سیاسی/ استاد لیالی/ مصاحبه 7
فقه سیاسی/ استاد لیالی/ مصاحبه 6
فقه سیاسی/ استاد لیالی/ مصاحبه 5
سند 2030 - بخش چهرام
سند 2030 - بخش سوم
[عناوین آرشیوشده]