در میزگردی علمی مطرح شد؛
جریان‌های سیاسی پیش از انقلاب پایگاه مردمی نداشتند (2)

خبرگزاری رسا ـ روحانیت در برخورد با جریان‌های سیاسی دو رویکرد همراهی با هدف هدایتگری و مقابله به خاطر انحراف را در پیش گرفته بود.

  اشاره؛
در جریان انقلاب اسلامی ایران گروه‌ها، احزاب و جریان‌های مختلفی شرکت داشتند، این جریان‌ها هر کدام بر اساس اندیشه‌های مختلف شکل گرفته بودند و شعارها و نظریه‌های گوناگونی ارائه می‌کردند، پس از پیروزی انقلاب نیز برخی از این جریان‌ها با سهم‌خواهی از انقلاب به انحراف کشیده شدند. بررسی جریان‌های پس از انقلاب و شناخت دیدگاه‌های آنان کمک می‌کند تا ضمن شناخت میزان تاثیر آنها در پیروزی انقلاب بتوانیم مقایسه ای از اندیشه‌های کنونی موجود در فضای سیاسی با اندیشه‌های انحرافی پیش از انقلاب داشته باشیم و در این میان به آسیب‌شناسی انقلاب اسلامی از این جهت بپردازیم. از این رو خبرگزاری رسا با برگزاری میزگردی علمی با حضور حجج اسلام محمد علی لیالی، عضو هیات علمی پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی و محمدجواد نوروزی، عضو هیات علمی موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) به بررسی جریان‌های پیش از انقلاب پرداخته است.

جریان های سیاسی پیش از انقلاب 2

گفتید سازمان مجاهدین خلق از سال 54 ایدئولوژی خود را رسما اعلام کردند با این حال الآن در فعالیت‌هایشان هیأت های مذهبی دارند و از نمادهای مذهبی استفاده می کنند آیا این یک تناقض و تضاد در تفکری که مطرح کردند نیست؟

حجت‌الاسلام لیالی: دین یک مؤلفه هویت بخش است که هم می‌تواند هویت بخش باشد و هم ابزار خوبی برای استفاده باشد. به تعبیری دین و مؤلفه های دینی برای توجیه جامعه ابزار بسیار خوبی است. کسانی که در حادثه کربلا با حسین بن علی‌(ع) جنگیدند مسلمان بودند، نماز می خواندند و شعائر دینی را در ظاهر انجام می دادند و حتی در کربلا شعارهای دینی مانند الله‌اکبر و بشتابید به سوی بهشت می گفتند. استفاده ابزاری از دین در همه دوران‌ها وجود داشته و دارد، علت پیدایش سازمان مجاهدین خلق در این است که نهضت آزادی گرایش دینی ندارند، این خیلی عجیب است. سازمان مجاهدین خلق و به تعبیر حضرت امام‌(ره) فرزندان آقای بازرگان برای این از آقای بازرگان جدا می شوند که اولا گروه بازگان شاخه نظامی ندارد و دوم فعالیت‌های دینی آنها قوی نیست. اینها در اعتراض به این دو امر در سال 1344 سازمان مجاهدین خلق (منافقان) را تشکیل دادند. بنیانگذاران اولیه سازمان مجاهدین خلق با همه فراز و نشیب، افراد دینداری هستند. حنیف نژاد، سعید محسن ، بدیع‌زادگان، شریف واقفی افراد بی‌دینی نبودند، حالا میزان دیانتشان چقدر بود بحث دیگری است، اما وقتی از سال 1344 به 1349، 1352 و 1354 می‌رسیم دوران‌های سه گانه رهبری سازمان مجاهدین خلق اتفاق می‌افتد. دو پدیده در این دوران اتفاق می‌افتد؛ یکی حضور ساواک در سازمان مجاهدین خلق پدیده که مهمی است و عملا از سال 1349 اتفاق می افتد و نوعی رهبری پنهان ساواک در سازمان مجاهدین خلق است و دوم حضور جریان مارکسیستی و کمونیستی مانند شهرام، وحید افراخته، آرام و دیگرانی که عملا تفکرات مارکسیستی و کمونیستی داشتند در این گروه است. این تفکر در سال 54 غلبه پیدا می‌کند و عملا سازمان مجاهدین خلق شعار «فضل الله مجاهدین علی القائدین اجرا عظیما» که نشانه آن بود را حذف و گرایش به مارکسیسم پیدا می‌کند. اما این جریان تا پایان دهه 50 شعار دین و مذهب می‌دهد، بعد از این دوره هم هیچ وقت خود را بی‌دین ندانست. الآن هم اینها مراسم‌های مذهبی دارند، اما نوع نگاهشان نسبت به دین با نوع نگاهشان نسبت به حاکمیت دینی متفاوت است. در حقیقت از دین استفاده ابزاری می‌کنند چرا که اگر اعلام بی دینی کنند جامعه دینی به آنها گرایشی پیدا نمی کند. دین اینها عملا دین سکولاریسم است برای همین شما دین داشته باشید یا نداشته باشید فرقی نمی‌کند البته اگر دین داشته باشید برای اعمال فردی خوب است و آثار روحی و روانی برای شما خواهد داشت اما نباید دین را در عرصه حاکمیت و روابط و مناسبات اجتماعی دخالت دهید. به طور طبیعی بسیاری از افراد وقتی ظواهر اینها را نگاه می‌کنند ممکن است گرفتار شوند و بگویند اینها قرآن و نهج‌البلاغه می‌خوانند. جالب است بدانید مسعود رجوی، مسؤول سازمان مجاهدین خلق تفسیر نهج البلاغه می‌گفت. بعضی از آنها تفسیر قرآن می‌گویند لکن این تفسیر نهج البلاغه و قرآن هم برای استفاده از مطامع سیاسی، حزبی و گروهی خودشان و به نوعی مقابله با حاکمیت و تفکر دینی است. ادامه مطلب...